شاید آن روز که توماس نول در تاریکخانه عکاسی پدرش می چرخید و کدهای برنامه نویس image pro را در ذهنش حلاجی می کرد، هیچگاه به فکرش نمی رسید که روزی نرم افزار ابداعی او با نام photoshop اینچنین جهانی و همه گیر شده و با این گسترده گی، پیر و جوان و خرد و کلان را با خود درگیر کند.
فتوشاپ در دسته نرم افزارهای طراحی قرار دارد ... یک ویرایشگر عکس که معنای لغوی آن می شود کارگاه عکاسی، کمتر کسی هست که در منزلش کامپیوتر شخصی داشته باشد و آن را نصب نکند ( مخصوصا ما ایرانی ها که حسابی از خجالت قانون کپی رایت درآمده ایم و روی سیستم هایمان حداقل چندین هزار دلار نرم افزار های کرک شده و جعلی داریم!!) حیطه کار در کامپیوتر تقریبا نامحدود است و بسیار گسترده . فتوشاپ اما این روزها آشناترین واژه از فرهنگ لغات کامپیوتر هست . آشناترین واژه که معنای آن به گونه ای طنز آمیز با دروغ در هم آمیخته.
فتوشاپ برای همه آشناست ...از مدیر شیک پوشی که در مرکز خرید سام سنتر نمایندگی یکی از برندهای معروف جهانی را دارد تا پیرمردی که در روستای کلاته خوش فریمان، شیر هر روزه گاوهایش را برای فروش به بازار می فرستد.
این روزها موقع ترکتازی فتوشاپ است و موقع فوران دروغ. فتوشاپ است ویک عده انسان مریض، و البته مردم دم دمی مزاجی که هر چه به دستشان می رسد برای هم به اصطلاح فوروارد می کنند بدون اینکه در مورد حقیقت آن بیندیشند و یا اندکی تامل کنند.
فتوشاپ گاه به خدمت سیاست در می آید و گاه لباس فرهنگ می پوشد. گاه در تصفیه حسابهای قومی و قبیله ای شلنگ تخته می اندازد و گاه برای معطل کردن یک حقیقت مجهول مانده ، گربه رقصانی می کند.
یک عکس خبری بی اهمیت در پستوی یک خانه و با یک سیستم عقب مانده قدیمی تبدیل می شود به یک تصویر جدید و می شود یک بمب خبری... هزاران نفر در شبکه های اجتماعی عکس را به هم پاس می دهند و اگر دستی بر قلم داشته باشند و حوصله اش را، متنی هم بر حاشیه آن درج می کنند و چنان سیاهی لشکر از یک کلاغ خاکستری! ناقابل درست می کنند که قارقارشان گوش فلک را هم کر می کند.
نصب پرچم داعش در کرمانشاه و بخیه های ده سانتی متری گونه یک پسربچه و تصاویری از این قبیل که این روزها در شبکه های اجتماعی زیاد دست به دست می شود. فقط گویای یک چیز است : "بی خبری و بی دقتی محض در کنار جوگیری منزجر کننده یک ملت"
حذف تصاویر مزاحم هم طنز دیگری در این آشفته بازار است که این یکی بیشتر به کار سیاستمدارها می آید. تصاویر شخصیت های سیاسی معروف در صورت مغضوب شدن به راحتی آب خوردن توسط خودی ها حذف می شود و آب هم از آب تکان نمی خورد. دیرزمانی برای دستکاری عکسها یک تیم حرفه ای با دستمزد حرفه ای تر استخدام می شد و البته وقت زیادی هم صرف تطبیق ماهرانه دروغ با واقعیت ... مثلا در مورد سخنرانی لنین و تصاویر "لئو تروتسکی" و "لئو کامنوف" انقلابیونی که بعدها مورد غضب استالین قرار گرفتند و عکس هایشان از صحنه مراسم به اصطلاح قیچی شد.امروز اما این کار به مدد نسخه های جدید فتوشاپ و سیستم هایی که تومنی هفت صنار با مینی کامپیوترهای زهوار در رفته قدیمی فرق دارند مثل آب خوردن است و هر شاگرد هنرستانی که دو ساعت دوره فتوشاپ دیده باشد چنان با مهارت کله سلنا گومز را روی بدن آنجلینا جولی و البته در آغوش براد پیت!!می اندازد که تا هفت پدر جد این ستاره هالیوودی هم قدرت تشخیص تقلبی بودن عکس را ندارد.
البته این موضوع فقط به پیوند اعضا ختم نمی شود!! متاسفانه جراحان بعضا ناشی و البته قاچاقی و بدون مدرک مجازی! به حیطه پیوند افکار هم وارد شده اند. یک مشت ادبیات لمپن که با زمینه و عکس های خوش آب و رنگ ترکیب می شود و به نام یک ادیب و به کام آن متقلب در وب می چرخد و تن آن فرد مشهور را– احتمالا در گور- می لرزاند. نثر های ناموزونی که شاید لق لقه زبان یک فرد بی سواد – نه از نظر مدرک- است روی یک تصویر خاص درج می شود و به نام دکتر ها و پروفسورها و علامه ها، فضای مجازی را در می نوردد و لایک های بی ارزش جمع می کند.
فتوشاپ یک نرم افزار خاص است ... با کاربردهای خاص ...اما ظاهرا این روزها بیشتر به کار می آید. دامنه فعالیتش وسیع شده و سرش حسابی شلوغ است. فتوشاپ این روزها یک نرم افزار تولید محتواست!! یک نرم افزار creator ، بالاتر از کامتازیا ، اسنگ ایت و دار و دسته اش!! فتوشاپ این روزها دست در دست تلگرام و دیگر مسنجرهای ارتباطی ، یک ابزار مشهور تبلیغاتی است!!
- ۹۴/۱۰/۰۶